Maryla Wolska na zdjęciu z około 1895 roku, Ignacy Jan Paderewski na obrazie Lawrence’a Alma-Tademy z 1891 roku oraz część grupy „Płanetnicy” spotykającej się w willi „Zaświecie” (stoją: Józefa Albinowska, Józef Ruffler, Antoni Stanisław Mûller i Maria Wolska, siedzą: Ostap Ortwin, Leopold Staff i dzieci państwa Wolskich
Willa „Zaświecie” niedaleko Ossolineum – zdjęcie współczesne (po przebudowie) oraz mąż poetki, który zmarł w tym domu wskutek przeziębienia (ponadto był poważnie chory na serce), na które zapadł po mszy odprawianej w drugą rocznicę śmierci ich syna Ludwika zamordowanego przez Ukraińców w 1920 roku
Była kobietą niezwykłą, poetką doby młodopolskiej, córką byłej narzeczonej Artura Grottgera. W jej życiu powtórzył się wzór uczucia, które tak głęboko i trwale zaciążyło na losach matki. W 1887 roku nieznany jeszcze wówczas szerzej Ignacy Jan Paderewski koncertował we Lwowie. Na koncercie, który odbył się przy pustawej sali, była obecna Wanda Monné Młodnicka z 14-letnią córką Marylą. Paderewski miał wtedy lat 27 i był już wdowcem, ale od razu podbił i na długo zawładnął wyobraźnią oraz sercem dziewczyny. Ale jak to bywa – życie pokierowało nią inaczej niż pragnęła. Maryla zgodnie z wolą rodziców, wyszła za mąż za Wacława Wolskiego. Stworzyła niezapomniany dom na lwowskim Zaświeciu i przystań artystów nad Oporem. Wychowała pięcioro dzieci, z których każde pozostawiło ślad w naszej historii i literaturze. O nich będzie ta opowieść.
Poeta doby romantyzmu – Antoni Malczewski wiódł ciężkie i pełne trosk życie prywatne, obfitujące w dramaty i nieszczęśliwie ulokowane uczucie. Najsłynniejszy swój utwór oparł na równie niezwykłej historii, która wydarzyła się naprawdę. To powieść poetycka „Maria, którą wydał własnym sumptem w 1825 roku własnym sumptem. Opowiada ona tragiczne dzieje hrabianki Gertrudy Komorowskiej z Suszna i jej związku ze Stanisławem Szczęsnym Potockim. Pisał: „I pusto – smutno – tęskno, jak gdy szczęście minie, I pusto – smutno – tęskno w bujnej Ukrainie.” Poznajmy historię nieszczęśliwych miłości i ludzkich dramatów rozgrywających się wiele lat temu… (zdjęcia archiwalne: https://pl.wikipedia.org/wiki/Antoni_Malczewski, https://pl.wikipedia.org/wiki/Gertruda_Potocka, https://uk.wikipedia.org/wiki/ Станіслав_Щенсний_Потоцький)
