„Ułamki stłuczonego szkła” – żydowskie ślady na Ukrainie

Buczacz, kirkut – widok współczesny i zbombardowane przez Rosjan miasto w 1916 roku
Fragment ukraińskiej pocztówki z podobizną Samuela Agnona wydanej z okazji 120. rocznicy jego urodzin oraz żydowscy muzycy w Rohantynie na zdjęciu z 1912 roku

          Świat dawnego żydowskiego Lwowa, Kamieńca Podolskiego, Buczacza zniknął za sprawą potężnej machiny zbrodni rozpętanej we wrześniu 1939 roku. Dzisiaj Polacy  nie zaglądają do starych żydowskich dzielnic. Jednak pomimo upływu lat i zniszczeń, jakich dokonała II wojna światowa, można jeszcze odnaleźć świat, o którym tak pięknie powiedział Lew Kaltenbergh, że pozostały po nim jedynie „ułamki stłuczonego szkła”. A to świat znamienitych ludzi! W Buczaczu urodził się laureat literackiej Nagrody Nobla w roku 1966 – prozaik Samuel Agnon (otrzymał ją wraz z Nelly Sachs, niemiecką poetką żydowskiego pochodzenia), twórca archiwum getta warszawskiego – Emanuel Ringelblum i ten, który tropił nazistów – Szymon Wiesenthal. W sąsiednim Budzanowie przyszedł na świat wykładowca nowojorskiego Actors Studio – Lee Strasberg, w Perejasławiu Szolem Alejchem, są też dwa malarze Leopold i Maurycy Gottliebowie z Drohobycza, a jeszcze trzeba wymienić Erno Erba, Szymona Szurmieja… Po ludności żydowskiej na Ukrainie pozostały liczne ślady, które należy przypomnieć.

Jeden z obrazów o tematyce biblijnej, „Miłosiedzie”,  pędzla Leopolda Gottlieba

(zdjęcia archiwalne: https://uk.wikipedia.org/wiki/Бучач, https://uk.wikipedia.org/wiki/Шмуель_Йосеф_Агнон, https://uk.wikipedia.org/wiki/Леопольд_Готтліб,https://en.wikipedia.org/wiki/Rohatyn)

Następny wpis

Kijów po polsku

pt. paź 30 , 2020
          Po Bożym Narodzeniu 1858 roku Leon Idzikowski założył w Kijowie firmę księgarską i wydawniczą z siedzibą przy reprezentacyjnej ulicy Kreszczatik, pod numerem 29. Z czasem firma rozrosła się choć, jej twórca prowadził działalność zaledwie przez siedem lat, gdyż w wieku 38 lat zmarł. Spoczął na cmentarzu Bajkowa, a firmę aż do lat 1897 roku prowadziła dalej, i to z sukcesami, jego żona Hersylia, a po niej (do roku 1920) ich syn, Władysław. To tylko jeden z polskich śladów w ukraińskiej stolicy – wydawcy między innymi zapisów nutowych dzieł Fryderyka Chopina oraz dzieł Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Marii Konopnickiej czy […]