Gród „Rewery”

Stanisław „Rewera” Potocki, hetman wielki koronny, któremu przypisuje się uratowanie życia króla Jana Kazimierza podczas bitwy pod Zborowem (czasy powstania Chmielnickiego), syn Andrzeja, kasztelana kamienieckiego śmiertelnie ranionego podczas bitwy pod Guzowem (czasy rokoszu Zebrzydowskiego) i ojciec Andrzeja, hetmana polnego koronnego, który podczas wyprawy wiedeńskiej przyjął od Jana III Sobieskiego tymczasowe rządy nad Rzeczpospolitą

          Dawno temu wśród moczarów, między Bystrzycą Sołotwińską a Nadwórniańską, leżała osada myśliwska, od okolicznych kniei nazywana Knihininem. Obok niej na błotach druga, oddzielona stawem, leżała wieś Zabłocie. Obie, jak wszystko nawet w odległej okolicy, były własnością możnego rodu Potockich. W 1654 roku hetman Stanisław „Rewera” postanowił na zabłockich gruntach zbudować miasto. W 1662 roku jego syn, hetman polny koronny, Andrzej wystawił przywilej lokacyjny, nadając nazwę od imienia ojca, a zarazem swego syna, kolejnego Stanisława w rodzie Potockich. Miejsce pod budowę zostało dobrze wybrane, bo w pobliżu biegły szlaki handlowe ku karpackim przełęczom i dalej do Turcji i Węgry, jak i był potężny rynek zbytu na wyroby rzemiosła zaspokajającego potrzeby rozległego regionu. Tym sposobem Stanisławów, w zamyśle miasto-forteca, wyrósł na równinie, ale odczuwa się w nim stale obecność Karpat…

Widok miasta w 1915 roku i śródmiejskie kamieniczki w roku 2016
Otwarta w 1899 roku synagoga Tempel i przylegający do niej plac – widok pod koniec XIX wieku, na początku XX wieku i współczesny oraz kolegiata Najświętszej Marii Panny i śś. Andrzeja i Stanisława, zbudowana na przełomie XVII i XVIII wieku jest miejscem spoczynku dwóch członków rodu: poległego w bitwie pod Wiedniem w 1683 roku Stanisława oraz lokującego miasto fundatora świątyni, Andrzeja (obecnie siedziba Iwanofrakiwskiego Regionalnego Muzeum Sztuki)
Ratusz (czwarta budowla w tym miejscu), wzniesiony w stylu konstruktywizmu – widok w 1938 roku i współczesny oraz XVIII-wieczny dawny ormiański kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny, który od 1991 roku jest świątynią prawosławną pod wezwaniem Opieki Matki Bożej – na starej pocztówce z początku XX wieku i widok współczesny

W 1962 roku, z okazji 300-lecia założenia miasta, zmieniono nazwę Stanisławów na Iwano-Frakiwsk, na cześć ukraińskiego pisarza Iwana Franki

(zdjęcia archiwalne: https://uk.wikipedia.org/wiki/Станіслав_Ревера_Потоцький, https://pl.wikipedia.org/wiki/Andrzej_Potocki_(hetman_polny_koronny), https://uk.wikipedia.org/wiki/Івано-Франківськ, https://uk.wikipedia.org/wiki/Івано-Франківська_ратуша, https://pl.wikipedia.org/wiki/Synagoga_Tempel_w_Stanisławowie, https://uk.wikipedia.org/wiki/Вірменська_церква_(Івано-Франківськ), https://uk.wikipedia.org/wiki/Станіслав_Ревера_Потоцький)

Następny wpis

„Kołomyja misto”

czw. lis 19 , 2020
          Przed wojną znane było w Polsce powiedzenie „Anglik z Kołomyi”, które zrodziło się jeszcze za czasów świetności Galicji, i oznaczało „fałszywego eleganta”. Na szczęście w użyciu były też inne: „Kołomyja ne pomyja, Kołomyja misto”, czy „lipsze u nas w Kołomyi”, które zaświadczały, że mieszkańcy grodu nad Prutem pochodzą z zacnego miejsca, w którym urodzili między innymi Jan Żelezo – Hiob Poczajowski (igumen, prawosławny święty), Irena Dziedzic (dziennikarka, twórczyni pierwszego polskiego talk-show „TeleEcho”) oraz wielu wojskowych. I dzisiaj trudno się z tymi powiedzeniami nie zgodzić. Może nie wszystko jest lepsze w Kołomyi, niemniej jednak zachowała ona przedwojenną atmosferę niewielkiego miasteczka, […]